ISO 14001 14000 ÇEVRE YÖNETİM SİSTEMİ STANDARTLARI NEDİR NELERDİR OLUŞTURMA SEBEPLERİ
ISO 14000 14001 Çevre Yönetim Sistemi Standartları Nedir Nelerdir ?
ISO 14000 Çevre Yönetim Sistemi Standartları Ailesi aşağıdaki standartlardır.
- ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Standardı (Sistem Kurulumu ve Belgelendirme Standardı)
- ISO 14004 Çevre Yönetim Sistemleri- Prensipler, Sistemler ve Destekleyici Teknikler İçin Genel Kılavuz Standardı
- ISO 14020 Çevre Etiketleri ve Beyanları-Genel Prensipler Standardı
- ISO 14031 Çevre Yönetimi-Çevre Performans Değerlendirmesi-Kılavuz Standardı
- ISO 14040 Çevre Yönetimi - Hayat Boyu Değerlendirme Genel Prensipler ve Uygulamalar Standardı
- ISO 19011 Kalite ve Çevre Tetkiki İçin Kılavuz (İç Tetkik ile ilgili Standart)
Yukarıdaki bütün bu Çevre Yönetim Sistemi Standartlarına ISO 14000 Çevre Yönetim Sistemi Standart Ailesi denilmektedir.
Iso 14001 14000 Çevre Yönetim Sistemi Belgesi Serisi Standartları Oluşturulma Sebepleri Nelerdir
Daha önce hazırlanmış, sistem yönelimli standartlar olan ISO 9001 serisi standartlar bu konuyu kapsamadığı için yeni bir standart ailesinin yaratılması ile bu açığın kapatılması amaçlamaktadır. Çevre bilincinin dünya çapında gelişmesine paralel olarak başta çevreci örgütler olmak üzere bir çok toplum kuruluşları, ülkeler ve konuyla ilgili kuruluşlar bir kamuoyu yaratılması ve ülkeler ve işletmeler üzerinde baskı oluşturulması için çaba göstermişlerdir.
Ancak geçen yıllar boyunca çevreci örgütler ve başka kuruluşlar işletmelerin çevreye karşı davranışlarını genellikle yeni yasalar çıkarılması yönünde baskı yapma yoluyla etkilemeye çalışmışlardır. Bu çabaların karışık sonuçları olmuştur. Önce yasaların çıkarılması ve yürürlüktekiler üzerinde değişiklikler yapılması zaman almaktadır. İkincisi, yasalar işletmeleri önlem almaya zorlamakla birlikte onları motive etmezler ve istenenin ötesine geçmeye özendirmezler.
Tüm ülkelerde, çevresel sorunlar hızlı bir biçimde artarken yasal yöntemlerin uygulanmasıyla elde edilen gelişmeler yavaştır. 80’li yıllarda hükümetler yeni kaynaklar yaratamayacaklarını ve yeni, daha sıkı çevre yasaları getiremeyeceklerini fark etmişlerdir. Birçok çevreci grup da işletmelerle çatışmaya girmenin ve baskı yapmanın ancak sınırlı yararlar getireceğini görmüştür. İş çevrelerinde de bir değişimin oluşması gereği görülmeye başlamıştır.
İşletmeler, çevre sorunlarının birer yaşam gerçeği olduğunu ve bunları kendi iradeleriyle ele almadıkları takdirde çözümlerin dışarıdan empoze edileceğini anlamış ve ticari prestij düşüncelerinin de etkisiyle uygun önlemler alma yoluna gitmişlerdir. Bugün yeni stratejilerin çatışma yerine işbirliğinden geçmesi gereği artık benimsenmiş bulunmaktadır. Çevre ile ilgili standartlar oluşturulmasının en önemli sebebi ISO’nun karakterinden kaynaklanmaktadır, ISO uluslararası bir örgüttür ve hazırladığı standartlar da bu kimliği taşımaktadır. Böylelikle çevre ile ilgili çalışmaların tek çatı altında toplanması ve dünya ölçeğinde bir eylem ve önlem birlikteliğinin sağlanması amaçlanmıştır.
Iso 14001 Çevre Yönetim Sistemi Belgesi Serisi Standartların Özellikleri Ve Temel Prensipler Nedir Nelerdir ?
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Belgesi serisi standartlar örgüt veya sistem yönelimli ve ürün yönelimli olarak sınıflandırılabilirler.
Örgüt veya sistem yönelimli standartlar, bir çevre yönetim sisteminin ( ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Belgesi ) oluşturulup çalıştırılması ve değerlendirilmesi için kapsamlı ilkeler sağlar ve diğer örgüt sistemleriyle ara yüz oluştururlar. Ürün yönelimli standartlar ise ürünlerin ve/veya hizmetlerin üretimleri ve ekonomik ömürleri boyunca çevre üzerindeki etkilerini araştırırlar ve bu etkileri minimuma indirmeye çalışır.
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Belgesi serisi standartları hazırlayan komitelerin özellikle dikkate aldıkları bazı temel ilkeler vardır.
Bu ilkeler aşağıda sıralanmıştır.
- Bütün ülkelerde uygulanabilirlik.
- Kamunun ve standartları kullananların çıkarlarının gözetilmesi
- Düşük maliyetlere yol açmaları ve dünyanın her yerinde her boy işletme için kolaylıkla uygulanabilirlik.
- Esnekliğin içsel ve dışsal olarak kontrol edilebilirliği.
- Bilimsel bir tabana dayanması.
- Pratik, yararlı ve kullanılabilir olmaları.
ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Belgesi standartlarının kullanılabilirliğini ve etkinliğini arttırmak amacıyla standart geliştirmenin her alanında yukarıda sayılan bütün ilkelerin üzerlerinde önemle durulmuştur. Ayrıca ilkeler arasında sayılabilecek diğer bir konu ise ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Belgesi standartlarının ISO 9000 serisinin dayandığı prensiplere de büyük oranda bağlı kalmasıdır. Bunun en büyük yansıması şudur: Sözü edilen standartlar sorunların semptomlarını ele alma yerine kaynaklarında çözmeye yönelmişlerdir.
